सिर्जना-सुनगाभा

स्रोत: नागरिक दैनिक

-अभय श्रेष्ठ

अन्धविश्वास बलियो भएको समाजमा अधिकांश व्यक्ति विवेकका अन्धा हुन्छन्। तिनले छोराछोरीलाई पनि अन्धा बनाउँछन्। बाबुआमाबाट बचेका बालबालिकालाई छिमेक र समाजले अन्धा बनाउँछन्। तिनीहरूबाट पनि बचेकालाई शिक्षकले अन्धा बनाउँछन्। शिक्षकबाट पनि बचेकालाई मिडियाले अन्धा बनाउँछन्। यसरी अज्ञान र अन्धविश्वासको सत्ता अजर, अमर हुन्छ।

झाँक्रीहरूको सत्ता
सिंहदरबार र प्रशासनिक केन्द्रहरूलाई हेर्ने हो भने देश नेताहरूले चलाएका छन्। तर, असली देश जनजीवन शैली, संस्कृति, मानसिकता र सामाजिक चालचालन हो। त्यहाँ जताततै नेताको होइन, वनझाँक्रीहरूको स्वच्छन्द सत्ता छ। यसरी हेर्ने हो भने पूरै देश वनझाँक्रीहरूले चलाएका छन्। नत्र बोक्सी प्रथाका नाममा मान्छेको ज्यानै लिने, गाउँ निकाला गर्ने, दिशा खुवाउने र अंगभंग गर्ने गतिविधि यतिविधि हुने थिएनन्। मान्छेका यी अमानवीय कृत्य देख्दा लाज स्वयं लजाउन थालेको धेरै भइसक्यो।

(more…)

Read Full Post »

स्रोत: कान्तिपुर

-देवेन्द्रप्रसाद उप्रेती

वर्षभरि मनाइने विभिन्न चाडपर्वमध्ये जनैपूर्णिमा पनि एक हो । श्रावणशुक्ल पूर्णिमालाई जनैपूर्णिमा भनिन्छ । यसलाई ऋषितर्पणी र रक्षाबन्धन पनि भनिन्छ तथा हरेक वर्ष यो पर्व साउनमै पर्ने भएकाले यसलाई श्रावणी पनि भनिन्छ । ब्राह्मण ग्रन्थमा पनि जनै र शिखा भएका ऋषिहरूको वर्णन पाइन्छ । यज्ञोपवित अर्थात् जनैका तीन सूत्रले ब्रह्मचर्य, गार्हस्थ र वानप्रस्थ गरी तीन आश्रम वा अवस्थालाई जनाउँछन् । संन्यास अवस्थामा भने यसको आवश्यकता पर्दैन । ब्रह्मचर्य अवस्था पहिलो आश्रममा पर्छ । यस अवधिमा गुरुकुलमा बसेर शिक्षा लिने काम हुन्थ्यो । दोस्रो चरणको गार्हस्थ आश्रम वा अवस्थामा भने विवाह गरी घरव्यवहार सम्हाल्ने काम हुन्थ्यो । तेस्रो आश्रम वानप्रस्थ हो । यस अवस्थामा घरव्यवहार छोरा खलकले हेर्न सुरु गर्ने हुँदा वानप्रस्थीलाई केही खुकुलो हुने भएकाले बिस्तारै आध्यात्मिकतातिर लगाव बढ्न थाल्थ्यो । चौथो एवं अन्तिम आश्रम संन्यासमा भने घरपरिवार त्यागेर वैराग्य तथा भक्तिसाधनामा जीवन व्यतीत गर्थे । संन्यास अवस्थामा घरपरिवारको मायामोहबाट टाढै रहन्थे । वर्तमान अवस्थामा भने घरपरिवार छोडेर नहिँडे पनि व्रतबन्ध गर्ने, शिक्षादीक्षा प्राप्त गर्ने, विवाह गरेर घरगृहस्थी चलाउने अनि छोराछोरी ठूला भएपछि उनीहरूकै हातमा व्यवहार सुम्पने र बिस्तारै आफू चाहिँ भजनकीर्तन गरी आत्मिक ज्ञानको खोजीमा लाग्ने गरेको पाइन्छ ।

(more…)

Read Full Post »