स्रोत: कान्तिपुर
-डा सुवेद घिमिरे
अमेरिकन भौगर्भिक सर्भे (USGS) को तथ्यांक अनुसार पृथ्वीमा हरेक वर्ष एउटा महाभूकम्प (म्याग्निच्युड ८ भन्दा ठूलो), हरेक २० दिनमा एउट ठूलो भूकम्प (म्याग्निच्युड ७.९), हरेक महिना १२ वटा तीव्र भूकम्प (म्याग्निच्युड ६-६.९), हरेक दिन चारवटा मध्यम भूकम्प (म्याग्निट्युड ५-५.९), हरेक दिन ११० वटा हल्का भूकम्प (म्याग्निट्युड ४-४.९), हरेक दिन चार हजार जति स-साना भूकम्प (म्याग्निट्युड ४ भन्दा साना) जाने गर्छन् । विश्व मानचित्रमा यस्ता भूकम्पहरू मुख्यतया टेक्टोनिक प्लेटहरूका सीमा क्षेत्रमा जाने गर्छन्, जहाँ टेक्टोनिक प्लेटहरू बन्ने वा नष्ट हुने प्रक्रिया भइरहेको हुन्छ । भूकम्प विज्ञानको विकासले भूकम्पीय स्रोत, प्रक्रिया, तरंगहरूको प्रसारण विधि र असर सम्बन्धमा ठूलै फड्को मारिसकेको भए तापनि पूर्वानुमान गर्न भने असम्भव छ । भूकम्पलाई नियमित प्राकृतिक प्रक्रियाका रूपमा बुझ्दै यसका असरहरूलाई कसरी न्यूनीकरण गर्ने भन्ने विषयमा सोच्नु श्रेयस्कर हुन्छ ।
(more…)
Read Full Post »